گزارش آموزش و پرورش در لایحه بودجهٔ ۱۴۰۲ منتشر شد

در این گزارش بودجهٔ آموزش و پرورش در لایحهٔ بودجهٔ ۱۴۰۲ از ابعاد مختلف مورد بررسی قرار گرفته است، در خلاصه سیاستی این گزارش آمده است:

براساس لایحۀ بودجۀ 1402 ، بودجۀ آموزش و پرورش با رشدی حدود 21 درصدی در مقایسه با اعتبار مصوب سال 1401 به حدود 239 هزار میلیارد تومان (شامل اعتبارات مندرج در جداول 7 و 9) رسیده است که این رقم معادل حدود 11 درصد بودجۀ عمومی دولت است. نکته ای که باید به آن توجه داشت این است که تقریباً در سه دهۀ اخیر، عملکرد اعتبارات آموزش و پرورش همواره بیش از اعتبارات مصوب بوده و این بدین معنا است که اعتبارات مصوب این وزارتخانه طی این سال ها با کسری همراه بوده است. با این توضیح، اگر در سال ۱۴۰۱ نیز بودجۀ آموزش و پرورش با کسری مصوب شده باشد ، می توان استدلال کرد که اعتبارات مندرج در لایحه برای آموزش و پرورش در سال آینده عملاً رشدی نداشته، و حتی تورم سالیانه را نیز پوشش نمی دهد.

تغییر در جدول 7 ماده واحده در مقایسه با دو سال اخیر از یک سو و حذف پیوست شماره 4 بودجه طی دو سال اخیر موجب شده است تا نتوان به طور دقیق به بررسی و مقایسۀ اعتبارات آموزش و پرورش پرداخت، اما در حد همین اطلاعاتی که تاکنون از لایحۀ بودجه منتشر شده است به نظر می رسد برخی دستگاه/برنامه هایی که سنخیت یکسانی ندارند با هم ادغام شده اند که این موضوع شفافیت بودجه را به ویژه در دورۀ اجرا مخدوش می کند و نظارت پذیری بودجه را نیز به حداقل می رساند. براساس ارقام لایحه، بودجۀ آموزش و پرورش (مجموع اعتبارات مندرج در جداول 7 و 9) نسبت به سال جاری حدود 42 هزار میلیارد تومان افزایش یافته است. در بین ردیف های زیر مجموعۀ وزارت آموزش و پرورش، بودجۀ ادارات استانی حدود 76 هزار میلیارد تومان افزایش یافته است، که بخش عمدۀ آن اعتبارات مربوط به رتبه بندی معلمان است که از جدول 9 (اعتبارات متفرقه) به جدول ۷ منتقل شده است. اعتبارات این ردیف به میزان 38000 میلیارد تومان در جدول 9 بودجۀ سال 1401 درج شده بود، که در لایحۀ 1402 از این جدول حذف شده و در جدول 7 لحاظ شده است. در اعتبارات عمرانی آموزش و پرورش نیز با توجه به تورم شدید در اقلام مربوط به ساخت وساز از یکسو و تخصیص پایین اعتبارات عمرانی در 9 ماهۀ سال جاری، به قیمت ثابت عملاً افزایش اعتباری رخ نداده است. نکتۀ مهم دیگر دربارۀ اعتبارات عمرانی آموزش از محل منابع عمومی این است که بیش از 60 درصد این اعتبارات مربوط به برنامۀ ارتقای مشارکت خیّرین و منوط به تحقق منابع تعهدشده از سوی خیّرین است. طی سال های اخیر، منابع بیشتری از بودجۀ عمرانی آموزش به این برنامه اختصاص یافته است.

از سوی دیگر طبقه بندی بودجه در دو سال اخیر به طور کامل تغییر کرده است. بودجۀ وزارت آموزش و پرورش سال آینده در مقایسه با بودجهٔ ۱۴۰۰ تغییراتی داشته است که در قسمت دوم این گزارش به آن پرداخته شده است. در قانون بودجۀ سال 1400 وزارت آموزش و پرورش 329 فعالیت مشخص شده بود؛ موضوعی که دولت را موظف می کرد برای مجلس، دیوان محاسبات و عموم مردم میزان عملکرد آن را گزارش کند. این 329 فعالیت در بودجهٔ سال جاری به 59 فعالیت کاهش یافته است. جدای از این کاهش شدید در تعداد برنامه ها و فعالیت های آموزش و پرورش، آنچه باقی مانده است نیز ب ا گذشته قابل مقایسه و بررسی نیست. به طور مثال بودجۀ سازمان پژوهش و برنامه ریزی در دو سال ر ا مقایسه کنید. در سال 1400 بودجۀ این سازمان در 17 فعالیت آمده بود اما در سال آینده به سه فعالیت تقلیل یافته است. ادغام ردیف های بودجۀ این سازمان در دو سال هرگونه مقایسۀ عملکرد را ناممکن می کند.