۳۸ روز تحصیل و مابقی تعطیل!/ جریانِ تعلیم و تربیت با تعطیلات گاه و بیگاه قطع می‌شود
جوان آنلاین- مهسا گربندی؛ بررسی آسیب‌های ناپیوسته بودن آموزش در گفتگوی «جوان آنلاین» با عضو هیئت علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش
قرار بود بعد از دو سال آموزش مجازی به دلیل شیوع کرونا، اقداماتی برای جبران کاستی‌های آموزشی انجام شود تا دانش‌آموزان بتوانند عقب‌ماندگی درسی‌شان را جبران کنند، اما متاسفانه هر اتفاقی که در کشور افتاد، اولین و راحت‌ترین تصمیمی که مسئولان برای مواجهه با آن گرفتند تعطیل کردن مدارس بود. متاسفانه با چنین تصمیماتی، نظام آموزشی کشور، بیش از پیش آسیب دیده و بی‌عدالتی آموزشی رو به روز گسترده‌تر شده است.
حدود ۴ ماه از سال تحصیلی می‌گذرد. در این مدت فقط ۳۸ روز، همه مدارس کشور دایر بوده و در سایر روزها، مدارسِ یک یا چندین شهر تعطیل شده است؛ یکبار «آلودگی هوا» و بار دیگر «بارش برف» و «یخبندان»، دانش‌آموزان را خانه‌نشین کرده و البته اتفاقاتی مانند «بازی‌های تیم ملی در جام‌جهانی» یا «گردوغبار» نیز دلایل دیگری برای تعطیلی برخی از مدارس شده است.
قرار بود بعد از دو سال آموزش مجازی به دلیل شیوع کرونا، اقداماتی برای جبران کاستی‌های آموزشی انجام شود تا دانش‌آموزان بتوانند عقب ماندگی درسی‌شان را جبران کنند، اما متاسفانه هر اتفاقی که در کشور افتاد، اولین و راحت‌ترین تصمیمی که مسئولان برای مواجهه با آن گرفتند تعطیل کردن مدارس بود. متاسفانه با چنین تصمیماتی، نظام آموزشی کشور، بیش از پیش آسیب دید و بی‌عدالتی آموزشی رو به روز گسترده‌تر شد.
روزنامه فرهیختگان در قالب یک طرح گرافیکی، تقویم روزهای تعطیل مدارس را به تصویر کشیده و در این تقویم، عمق فاجعه در نظام آموزشی کشور را نشان داده است؛ در این طرح مشخص است سهم روز‌هایی که تمام مدارس در تمام کشور فعال بوده‌اند در مقایسه با روز‌هایی که بنا به دلایل مختلف، مدارس تعطیل شده‌اند، ناچیز و نگران‌کننده است. دانش‌آموزانی که پس از دو سال آموزش غیرحضوری در دوران شیوع کرونا، امسال نیز در مواجهه با تعطیلی‌های گاه و بیگاه قرار گرفته‌اند، با مشکلات عدیده آموزشی، دست و پنجه نرم می‌کنند و متاسفانه نسبت به درس خواندن، جدیت کافی ندارند. در مقابل اما آن‌هایی که در مدارس گران‌قیمت و با هزینه‌های سرسام‌آوری درس می‌خوانند بدون توجه به تعطیلات اعلام شده، سر کلاس درس حاضر و از آموزش کافی برخوردار می‌شوند. با چنین وضعیت پیش‌آمده‌ای، بی‌عدالتی آموزشی بیش از پیش خودنمایی کرده است.
ایران دارای کمترین زمان آموزش
در این رابطه مسعود کبیری، عضو هیئت علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش به خبرنگار «جوان آنلاین» می‌گوید: «آزمون‌های بین‌المللی مانند تیمز و پرلز که برای سنجش کیفیت آموزش و یادگیری وجود دارند، نشان داده که زمان آموزش در ایران کمترین زمان آموزشی در قیاس با سایر کشورهاست.»
او به آسیب‌های ناشی از تعطیلاتِ گاه و بی گاه مدارس اشاره می‌کند و درباره راهکار جبران کاستی‌های آموزشی می‌گوید: «طبق قانونی که مجلس در سال ۷۶ تصویب کرده است، مدارس باید از اول مهرماه شروع به کار کنند. در این خصوص یکی از پییشنهادات ما برای جبران کاستی‌های آموزشی این است که باید زمان شروع و پایان سال تحصیلی مدارس تغییر کند، مثلاً سال تحصیلی از نیمه شهریورماه آغاز شود و تا اواخر خرداد ادامه پیدا کند؛ مسئله‌ای که مرکز پژوهش‌های مجلس در حال پیگیری آن است و امیدواریم که به نتیجه برسد.»
کبیری ادامه می‌دهد: «راهکار دیگر برای بالابردن کیفیت آموزشی در کشور این است که باید اختیار روزهای آموزشی به مناطق و سطح استان‌ها داده شود تا با توجه به محاسبات دمایی و هوایی منطقه خود نسبت به تعطیلی یا عدم تعطیلی مدارسشان تصمیم بگیرند.»
عضو هیئت علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش اظهار می‌دارد: «در حالی که ۹۲۵ ساعت آموزش برای مقاطع ابتدایی تعیین شده‌است، اما هیچ حساب و کتابی برای اجرایی شدن آن وجود ندارد. اگر به مدارس در مناطق مختلف اختیار داده شود تا براساس شرایط خاص منطقه‌ای خود، میزان ساعت آموزش مصوب شده را تکمیل کنند، کیفیت آموزش نسبت به شرایط فعلی ارتقا پیدا خواهد کرد. البته چنین اقدامی مستلزم پایش و نظارت دقیق مسئولان وزارت آموزش و پرورش است تا هر مدرسه ساعت مصوب شده آموزشی را اجرا کند.»
او می‌گوید: «در حالی که سال تحصیلی را تا پایان خردادماه می‌دانند، اما در عمل مدارس تا اردیبهشت ماه آموزش می‌دهند. وقتی گفته می‌شود مدارس ابتدایی ارزشیابی توصیفی شود نباید در خردادماه به بهانه امتحانات، آموزش را تعطیل کنند و این ماه نیز باید بخشی از آموزش باشد. متاسفانه یک ماه از سال تحصیلی به دلیل روند تحصیلی غلط در مدارس، هدر می‌رود و این‌ها اثرات سویی در یادگیری دانش آموزان دارد.»
قطع جریان تعلیم و تربیت با تعطیلات
کبیری ادامه می‌دهد: «یکی از مشکلات دیگری که وجود دارد این است که کشور‌های پیشتاز در آموزش فقط مکث‌های چند روزه در سال تحصیلی خود دارند. اما در تقویم آموزشی کشور ما علاوه بر تعطیلات نوروز، یک استراحت مطلق ۴ ماهه از خرداد تا شهریور اتفاق می‌افتد و در این مدت همه زحماتی که معلمان برای آموزش کشیده‌اند در این تعطیلات طولانی مدت از بین می‌رود. چنین مسئله‌ای کاملاً منافی با جریان تعلیم و تربیت است.»
او در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان امید به بهبود وضعیت آموزش در کشور داشته باشیم، می‌گوید: «اگر نگاه مسئولان به مسئله آموزش در کشور تغییر کند، کاستی‌های آموزشی قابل جبران است. در این خصوص باید سال تحصیلی طولانی‌تر شود و پیوستگی آموزش مدنظر مسئولان قرار بگیرد. متاسفانه شاهد آن هستیم که در سطوح مختلف مدیریتی نگاه جدی و دغدغه‌مندی در این خصوص وجود ندارد و با این روند که هیچ جبرانی برای آموزش در روزهای تعطیل دیده نشده است، امیدی به بهتر شدن وضعیت آموزش در کشور نیست.»
دیدگاهتان را بنویسید